«Τέσσερα χρόνια τώρα δεν κάναμε ούτε ένα βήμα»
«Δεν θα ήθελα να έχουμε την πορεία της Ενωσης Κέντρου. Προσδοκώ κι ελπίζω να γεννηθεί το καινούριο που θα εκφράζει όλο τον προοδευτικό χώρο»
«Δεν θα ήθελα να έχουμε την πορεία της Ενωσης Κέντρου. Προσδοκώ κι ελπίζω να γεννηθεί το καινούριο που θα εκφράζει όλο τον προοδευτικό χώρο»
Στον ΤΑΣΟ ΠΑΠΠΑ
«Περνάμε τη χειρότερη περίοδό μας, καθώς ήδη αμφισβητείται ο ηγεμονικός και ο μεταρρυθμιστικός λόγος μας. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια το ΠΑΣΟΚ δεν έκανε ούτε ένα βήμα μπροστά».
*Οι οδυνηρές αυτές επισημάνσεις αποκτούν ξεχωριστή σημασία αφού προέρχονται από ένα ιστορικό στέλεχος, τον Παρασκευά Αυγερινό, με αφορμή τα 34α γενέθλια του Κινήματος.
*Ο πρώην υπουργός, από τους πρώτους συνεργάτες του Ανδρέα Παπανδρέου και ένας από την «ομάδα των 4» που οδήγησε τον Κ. Σημίτη στην ηγεσία, διαπιστώνει ότι στο κόμμα κυριαρχούν σήμερα «λογικές ΚΚΕ». Και εμφανίζεται προβληματισμένος: «Δεν ξέρω αν θα είναι και πώς θα είναι το ΠΑΣΟΚ αύριο. Δεν θα ήθελα, όμως, να έχουμε την πορεία που είχε η Ενωση Κέντρου.
Εχουν περάσει 34 χρόνια από την ίδρυση του ΠΑΣΟΚ και φέτος τα γενέθλια βρίσκουν το κόμμα σας ίσως στη χειρότερη φάση του. Υπάρχει διέξοδος;
- Αυτό τον καιρό δεν μπορώ να διακρίνω αισιόδοξο σενάριο. Περνάμε πραγματικά τη χειρότερη περίοδο της ιστορίας μας. Η διέξοδος αναζητείται και θέλω να πιστεύω ότι δεν θ' αργήσει η ανάκαμψη. Αλλωστε, κάνει ό,τι μπορεί γι' αυτό και η σημερινή κυβέρνηση. Αυτό, όμως, που με ανησυχεί είναι ότι έχει πληγεί η ηθική υπόσταση της κεντροαριστεράς. Κατάφερε η Ν.Δ. με έναν επιθετικό λαϊκισμό να κουρελιάσει τα όποια επιτεύγματα των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ. Διέξοδος υπάρχει, αρκεί να περάσουμε στον κόσμο της προτάσεις μας. Προτάσεις που θα τις δεχτεί αν θα απαντούν στις τωρινές, ή μάλλον στις αυριανές πολιτικο-κοινωνικές ανάγκες.
* Το ΠΑΣΟΚ το 1974 εξέφρασε ώριμες ανάγκες του ελληνικού λαού. Τώρα;
- Το κακό είναι ότι αρνούμαστε να δεχτούμε το τώρα. Εχουμε μείνει στο '74 και περιμένουμε να ξημερώσει το '81. Δεν θέλουμε να καταλάβουμε ότι η πολιτική μας συμπεριφορά δεν μπορεί να είναι η ίδια με εκείνη των περασμένων δεκαετιών. Επιχειρούμε μια ανασύνταξη η οποία, όμως, δεν έχει δώσει ακόμα αποτελέσματα. Οι εκλογές πλησιάζουν και πολύ πιθανόν το αποτέλεσμά τους να κρίνει τη συνέχειά μας.
* Η ηγεμονική θέση του ΠΑΣΟΚ στο χώρο της λεγόμενης προοδευτικής παράταξης είναι δεδομένη;
- Σήμερα, αμφισβητείται ο ηγεμονικός και μεταρρυθμιστικός λόγος μας. Σ' αυτό αρνητικά λειτούργησαν και οι εσωκομματικές αντιπαλότητες, οι οποίες έδωσαν εικόνα ισοπεδωτικής αντιπαράθεσης. Εκτός όμως απ' αυτό, τα τέσσερα τελευταία χρόνια το ΠΑΣΟΚ δεν έκανε ένα βήμα μπροστά. Υπήρξαν πολλοί που υπεραμύνονταν μιας... «ιδεολογικής καθαρότητας» και ας μένουμε εκτός κυβέρνησης. Λογικές περιθωρίου, ή, στην καλύτερη περίπτωση, λογικές ΚΚΕ. Το ΠΑΣΟΚ, από τη γέννησή του, όμως, είναι ένα μεγάλο πολυσυλλεκτικό κόμμα και είναι επόμενο να στεγάζει πολλές και διαφορετικές απόψεις. Μπόρεσε -και ελπίζω να μπορέσει και στο μέλλον- να οικοδομήσει τη μεγάλη συμμαχία των αδυνάτων, των εργαζομένων, των μεσαίων στρωμάτων. Στα τελευταία χρόνια δεν μιλούσαμε για αλλαγές, αναλωθήκαμε στην υποστήριξη του status quo και των προνομίων των οργανωμένων συμφερόντων, και των συντεχνιών.
* Οι σημερινές συνθήκες επιβάλλουν τη δημιουργία ενός νέου κεντροαριστερού σχήματος;
- Δεν ξέρω αν θα είναι και πώς θα είναι το ΠΑΣΟΚ αύριο. Είτε θέλουμε είτε όχι, έχουμε μπει σε νέα εποχή της πολιτικής και δεν πρέπει να ασχολούμαστε μ' αυτά που τέλειωσαν, αλλά μ' αυτά που έρχονται. Βέβαια, η αντίσταση του παλαιού θα υπάρχει και θα διαιωνίζεται όσο θα συνεχίζουμε να ερμηνεύουμε τα γεγονότα με τη λογική του παρελθόντος. Οταν αρνείσαι να παρακολουθείς το καινούριο, ενισχύεις τον νεοεθνικισμό και στηρίζεις ξεπερασμένες αντιλήψεις. Πάνω στα θέματα του εθνικισμού, της ξενοφοβίας και της βίας συγκρούονται σήμερα ο εκσυγχρονισμός με τον αντιεκσυγχρονισμό. Δεν υπάρχει αύριο για το ΠΑΣΟΚ αν δεν αλλάξει. Ολοι, βέβαια, επικαλούνται την αλλαγή, κανείς όμως δεν είναι ειλικρινής. Θεωρώ ακατανόητα τα περί αλλαγής με τα παραμύθια για αριστεροδέξιες πορείες, ή τα μεγάλα λόγια για... «ένα ΠΑΣΟΚ κοντά στον πολίτη» και άλλα τέτοια που λέγονται για να μην ακουμπήσουμε την αλήθεια. Και η αλήθεια είναι ότι θα αλλάξει το ΠΑΣΟΚ άμα φύγει το παλιό υλικό. Ολοι αυτοί που μιλούν για το αύριο του ΠΑΣΟΚ με τον εαυτό τους παρόντα. Δε θα' θελα να έχουμε την πορεία της Ενωσης Κέντρου. Προσδοκώ και ελπίζω να γεννηθεί το καινούριο, που θα εκφράσει όλο τον προοδευτικό χώρο. Το έχει ανάγκη η χώρα.
* Ο δικομματισμός όπως τον γνωρίσαμε φαίνεται ότι περνάει κρίση. Εκτιμάτε ότι θα είναι περαστική;
-Την κρίση του δικομματισμού τη βλέπουμε και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Στην Ελλάδα, βλέπω ότι τα δύο μεγάλα κόμματα δεν θα ξεπεράσουν το 75%. Αυτό σημαίνει ότι και στις εκλογές με το τωρινό εκλογικό σύστημα, αλλά και στις αμέσως επόμενες με το «συν 50 έδρες» δεν θα υπάρξει αυτοδυναμία. Θα κληθούν, τότε, οι πολίτες να δώσουν τη λύση και τότε θα φανεί αν αυτή η κρίση θα έχει συνέχεια. Εκτός αν έρθει πρώτο κόμμα η Ν.Δ. και κάνει κυβέρνηση με τον Καρατζαφέρη.
* Μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να γίνει ό,τι ήταν το ΠΑΣΟΚ το 1974;
- Και να το μπορούσε ο ΣΥΡΙΖΑ, δεν νομίζω ότι θα το ήθελε. Παρ' όλη την τελευταία άνοδό του, δεν φαίνεται να θέλει να βγει από τη λογική της διαμαρτυρίας και να μπει στη λογική της διακυβέρνησης. Αναρωτιέμαι πώς κόμματα τα οποία ζητούν την ψήφο του λαού αρνούνται την κυβερνητική προοπτική, αρνούνται τη συμμετοχή σε κυβερνητικό σχήμα. Κοροϊδεύουν τους ψηφοφόρους τους, αυτοκαταργούνται. Για τον ΣΥΡΙΖΑ τώρα αρχίζουν τα δύσκολα. Είναι πολύ δύσκολο να διαχειριστείς διψήφιο νούμερο προτίμησης χωρίς προτάσεις για να κυβερνήσεις. Το ΠΑΣΟΚ το 1974 διεκδίκησε την εξουσία, κατέθεσε προτάσεις για τη διακυβέρνηση της χώρας, επαγγέλθηκε την Αλλαγή. Αξιόλογος πολιτικός φορέας ο ΣΥΝ με ικανά στελέχη, δεν μπορεί όμως να γίνει το ΠΑΣΟΚ του 1974.
* Στα μυαλά πολλών συντρόφων σας η κυβερνητική περίοδος του ΠΑΣΟΚ χωρίζεται σε δύο φάσεις: την αριστερή (1981-1989) και τη δεξιά (1996-2004). Συμφωνείτε;
- Αναφέρεστε στα μυαλά πολλών συντρόφων μου... Ναι, υπάρχουν κάποιοι στο ΠΑΣΟΚ που δηλώνουν «πούροι αριστεροί». Είναι εκείνοι οι οποίοι στην 8ετία Σημίτη κρατούσαν τη σημαία της αριστερής αντιπολίτευσης. Ολοι αυτοί που με τον τρόπο της ζωής τους ελάχιστα σέβονται αυτά που δηλώνουν και καταγγέλλουν σαν «ιδεολογικούς αποστάτες» όσους δεν συμφωνούν μαζί τους. Είναι όμως ασέβεια στην ιστορία μας να αμφισβητούμε, ή να διαχωρίζουμε τις δύο φάσεις την κυβερνητική περίοδο του ΠΑΣΟΚ. Οι κύριες πολιτικές που προώθησε ως κυβέρνηση ήταν: στην πρώτη (Α. Παπανδρέου) η εμπέδωση και εμβάθυνση της δημοκρατίας σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο, ενώ στη δεύτερη (Κ. Σημίτης) ο εκσυγχρονισμός, η ανάπτυξη και η ανάδειξη της ισχυρής Ελλάδας. Το ΠΑΣΟΚ ταυτίστηκε με τον εκδημοκρατισμό της ελληνικής κοινωνίας βάζοντας τέλος στο διχασμό με την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης. Αναβάθμισε τη θέση της Ελλάδας με την ένταξή της στην ευρωζώνη. Εβαλε την Κύπρο στην Ε.Ε. Το κυριότερο, όμως, που έκανε είναι ότι δεν κορόιδεψε. Και αυτή είναι η διαφορά μας από την πολιτική συνέπεια που χαρακτηρίζει τη Ν.Δ. Δεν διαχωρίζονται λοιπόν οι κυβερνητικές περίοδοι του ΠΑΣΟΚ σε αριστερές και δεξιές.
* «Το ΠΑΣΟΚ δεν αντέχει άλλη ήττα», είπε ο γραμματέας Γ. Ραγκούσης. Το ΠΑΣΟΚ ή μήπως ο πρόεδρός του;
- Ναι, πολύ σωστά αυτά που είπε ο γραμματέας. Πρέπει να αγωνιστούμε όλοι για να μη μετρήσουμε και τρίτη ήττα και το «όλοι» σημαίνει και το ΠΑΣΟΚ και ο πρόεδρός του. * Το κρας-τεστ για το ΠΑΣΟΚ και για τον αρχηγό του θα είναι οι ευρωεκλογές; - Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών δεν έχει μικρότερη σημασία από εκείνη των εθνικών εκλογών. Οι συνέπειες σε ό,τι αφορά τη συνέχειά μας δεν θα είναι διαφορετικές. Επαναλαμβάνω, πρέπει να αγωνιστούμε όλοι και, προπαντός, να το πιστέψουμε.
ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ - 31/08/2008
