Οι Έλληνες νοσταλγούν τον Ανδρέα

Η ελληνική κοινή γνώμη «νοσταλγεί» ακόμα τη δεκαετία του ʼ80 και ιδιαίτερα την περίοδο της πρώτης διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, 1981-85, την οποία 4 στους 10 πολίτες (40%) τη θεωρούν την καλύτερη της Μεταπολίτευσης.

Αυτό είναι ίσως και το εντυπωσιακότερο εύρημα της μεγάλης δημοσκόπησης που δημοσιεύτηκε στην «Καθημερινή» της περασμένης Κυριακής με θέμα την αξιολόγηση της Γ' Ελληνικής Δημοκρατίας, 1974-2007, το οποίο δείχνει ότι στην αντίληψη του κόσμου η παρουσία του Ανδρέα Παπανδρέου υπήρξε καταλυτική και σφράγισε ανεξίτηλα τις σύγχρονες πολιτικές εξελίξεις στη χώρα μας.

Όσοι ίσως εκπλήσσονται γι' αυτήν τη μεγάλη αποδοχή των πρώτων ημερών του ΠΑΣΟΚ και του ιστορικού του ηγέτη θα πρέπει να αναζητήσουν την εξήγηση στο κλίμα της εποχής, στις αλλαγές αλλά και στους συμβολισμούς των επιλογών που σημάδεψαν εκείνη την περίοδο.

Κατά την περίοδο αυτή, σύμφωνα με τη γενικευμένη συλλογική πεποίθηση, επήλθε με τον πιο επίσημο και πανηγυρικό τρόπο η εθνική συμφιλίωση, εξαλείφθηκαν οριστικά τα «υπολείμματα» του Εμφυλίου και ολοκληρώθηκε το κράτος δικαίου. Ακόμη, κάηκαν οι περιβόητοι φάκελοι με τα πολιτικά φρονήματα και αναγνωρίστηκε η μία και ενιαία Εθνική Αντίσταση. Σε επίπεδο συμβολισμών, σηματοδοτείται το τέλος, η αυλαία μιας ανώμαλης πολιτικής περιόδου και η επούλωση των πληγών της μετεμφυλιακής Ελλάδας.

Το αλάθητο κριτήριο του λαού φαίνεται ότι, πέρα από τους συμβολισμούς, απονέμει στον Ανδρέα Παπανδρέου και μια γνησιότητα προθέσεων για τις κοινωνικές και οικονομικές αλλαγές που θεσμοθέτησε.

Έτσι, αξιολογεί θετικά σε ποσοστό 74% τη δημιουργία του Εθνικού Συστήματος Υγείας, του ΕΣΥ, ενώ θεωρεί ότι τη δεκαετία του '80 οι πολίτες διέθεταν καλύτερο βιοτικό επίπεδο (40%) και η οικονομία της χώρας ήταν σε καλύτερη κατάσταση (35%). Επίσης, ένας στους δύο πολίτες περίπου (48%) θεωρούν τον Ανδρέα Παπανδρέου τον σημαντικότερο πρωθυπουργό, κάτι που δεν μπορεί να αποδοθεί μόνο σε μια νοσταλγική διάθεση για ένα μυθοποιημένο παρελθόν, αλλά και στην απογοήτευση ίσως των Ελλήνων από τις μετέπειτα εξελίξεις. Χάθηκε το όραμα, «μίκρυναν» οι ηγέτες, άνοιξε πάλι η «ψαλίδα εις βάρος των μη προνομιούχων, αφάνισε τις προσδοκίες και τα πενιχρά εισοδήματα των μικρών και αδύνατων η νεοφιλελεύθερη λαίλαπα και, τέλος, αργά αλλά σταθερά κατεδαφίστηκε το κοινωνικό κράτος που αποτελούσε πρόταγμα των κυβερνήσεων του Ανδρέα Παπανδρέου τη δεκαετία του ʼ80.

Υπάρχουν βέβαια στην εν λόγω δημοσκόπηση-αποτίμηση της περιόδου της Μεταπολίτευσης και πολλά άλλα εντυπωσιακά ευρήματα, όπως η καταγραφόμενη αυξημένη ευαισθησία γύρω από τα εθνικά θέμα. Το 82% των ερωτηθέντων, για παράδειγμα, αξιολογεί θετικά την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2004 και το 69% τα συλλαλητήρια που πραγματοποιήθηκαν για το όνομα της Μακεδονίας το 1994, ενώ ένα 37% συμφωνεί με την απόρριψη του Σχεδίου Ανάν κατά το δημοψήφισμα του 2004 στην Κύπρο.

Τα μηνύματα είναι πολλά και σημαντικά, ειδικά για τους αρχηγούς των σημερινών ελληνικών κομμάτων, που καλά θα κάνουν να τα μελετήσουν και να αφουγκραστούν τον σφυγμό και τον θυμό της ελληνικής κοινωνίας μπροστά στην αδυναμία τους να επιδιώξουν μια εθνική συνεννόηση για τα μείζονα ζητήματα και να προτείνουν λύσεις μπροστά στα συσσωρευμένα αδιέξοδα.

Πηγή: www.paron.gr